Veel uitval onder ongediplomeerde havisten op het mbo

Inspectie bezorgd: veel uitval onder ongediplomeerde havisten op het mbo

Het aantal havo 4-leerlingen dat overstapt naar het mbo is in de afgelopen jaren sterk gestegen. In 2022-2023 ging het om ruim 6.500 leerlingen, tegenover 3.000 tot 4.000 in eerdere jaren. Uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat veel van deze leerlingen het mbo zonder diploma verlaten. Van de leerlingen die in 2016-2017 overstapten, is 18% na 5 jaar uitgevallen. Voor vmbo-(g)t leerlingen die overstappen naar het mbo is de uitval daarentegen 10%. De Inspectie vindt de hoge uitval onder havo-4 leerlingen zorgwekkend.

Een keuze gepaard met risico

Vanuit arbeidsmarktperspectief lijkt de overstap van havo 4-leerlingen naar het mbo een gunstige ontwikkeling. Praktisch opgeleide mbo’ers zijn immers hard nodig in diverse sectoren. Ook voor de leerling zelf kan het een verstandige keuze zijn wanneer praktisch onderwijs beter past, of de havo niet haalbaar blijkt. Het probleem ontstaat echter wanneer deze leerlingen vroegtijdig stoppen, omdat zij dan zonder diploma op de arbeidsmarkt terechtkomen. Dit beperkt hun carrièrekansen aanzienlijk.

Oproep tot zorgvuldige afweging en goede begeleiding

Daarom roept de inspectie scholen op om de overstap van ongediplomeerde havoleerlingen naar het mbo zorgvuldig af te wegen. Daarnaast vraagt de inspectie mbo’s om havoleerlingen de begeleiding te geven die zij nodig hebben om hun opleiding met een startkwalificatie af te ronden. Uiteindelijk is een leerling het best geholpen met een diploma op zak.

Verder onderzoek naar motieven gewenst

In het korte rapport 'Doorstroom van havo 4 naar mbo' schetst de inspectie de feitelijke doorstroom van havo 4-leerlingen naar het mbo. Vragen als 'waarom steeds meer havo 4-leerlingen kiezen voor het mbo' en 'waarom relatief veel van hen uitvallen', vallen buiten de reikwijdte van dit rapport. Deze vragen verdienen nader onderzoek.