Platform Rekendocenten

1. Referentiekader
Het referentiekader is in 2010 ingevoerd, zonder dat daar pilots aan vooraf zijn gegaan. Op een aantal punten zou dit referentiekader dan ook beter kunnen:

• De verschillen tussen de referentieniveaus 2F en 3F zijn onduidelijk en het referentiekader biedt geen houvast bij de doorlopende leerlijnen po, vo en hbo. Een onderzoek naar de herijking van de referentieniveaus 2F en 3F is daarom noodzakelijk.
• De referentieniveaus zijn in domeinen beschreven, terwijl het meestal gaat om een combinatie van onderwerpen uit de verschillende domeinen.
• Het referentiekader is geen curriculum. Wat zou wel als curriculum gebruikt kunnen worden? Er is behoefte aan een doorlopende leerlijn vo-mbo.
• Er moet meer onderscheid gemaakt worden tussen korte en lange opleidingen.

2. Syllabus rekenen 2F en 3F
Ook de syllabus Rekenen 2F en 3F voor het voortgezet onderwijs en mbo is voor verbetering vatbaar. Omdat er voor rekenen geen curriculum of eindtermen zijn geformuleerd, zou de syllabus hierin moeten voorzien. Maar:

• De syllabus geeft te weinig informatie om een landelijk curriculum te kunnen ontwikkelen.
• De huidige beschrijvingen van rekenvaardigheden laten te weinig verschil zien tussen 2F en 3F.
• De verschillende vormen van examinering zouden in de syllabus helder naast elkaar beschreven moeten worden.

3. Rekenexamens
Ook als het gaat om de rekenexamens is er nog een aantal punten ter verbetering:

• Er is nu geen slaag-zakregeling. Het Platform Rekendocenten pleit voor een snelle invoering.
• Onderzoek de kwaliteit en de afnameomstandigheden van de rekenexamens op de niveaus 2AER, 2A, 2ER, 2F, 3ER en 3F. Belangrijke vragen hierbij zijn:
  • in hoeverre is een 2F-examen met 45 opgaven in 90 minuten nog wel 2F?
  • in hoeverre is de cesuur in beton gegoten zodra slaag-zakregeling in werking gaat treden?
  • is afname via computer en een deel schriftelijk mogelijk?
  • Is er een instellingsdeel en een deel centraal examen mogelijk?
  • Is er een beroepsgericht- en een generiek deel mogelijk?
  • moet de tussenstappen in de berekening ook gewaardeerd worden?
  • is er een meer adaptieve examinering mogelijk die de groei van de student aantoont?
• De kwaliteit van de opgaven laat te wensen over: te vaak zijn deze nu een puzzel in plaats van een zuivere rekenopgave. Vooral het 3F examen kan op dit vlak verbeterd worden.

4. Kwalificatiedossiers
Het Platform Rekendocenten wil dat de beschrijvingen van generiek en beroepsspecifiek rekenen in de kwalificatiedossiers eens goed tegen het licht worden gehouden. Wat zijn de kansen en mogelijkheden in de nieuwe kwalificatiestructuur? Belangrijke punten hierbij zijn:

•  Generiek rekenen is geen beroepsvaardigheid en hoort daarom niet thuis in het basis- of profieldeel.
•  Waar en hoe in het basisdeel, profieldeel en de keuzedelen kunnen generiek en beroepsgericht rekenen opgenomen worden?
•  Repareer de rekenachterstand van studenten in het basisdeel. Na het basisdeel moet iedereen die naar mbo-niveau 3 of 4 wil doorstromen, op 2F-niveau zitten.
• Als het beroepsrekenen in het kwalificatiedossier onvoldoende is beschreven, zou het dan een onderdeel van het basisdeel moeten zijn?
• Welke eisen kunnen gesteld worden aan het keuzedeel doorstroom hbo?
• Hoe richten we verschillende onderwijstrajecten in? Onderwijs, onderhoud, remediërend en wellicht nog iets voor excellente studenten?
• Hoe gaan we om met rekenen in korte opleidingen, zoals de entreeopleiding en opleidingen op mbo 2-niveau?

5. Onderwijsinspectie
Het Platform Rekendocenten wil dat het rekenonderwijs urgentie blijft houden. De Inspectie van het Onderwijs kan hierin een duidelijker rol spelen. Hoe denkt de onderwijsinspectie bijvoorbeeld over:

• Flexibilisering van de BOT-uren? In de huidige situatie zouden uren niet meer als BOT meetellen bij vrijstelling. Er ontstaat een risico van ‘bezigheidstherapie’, terwijl het gaat om niveauverhoging van de student.
•  Onderhoudsplicht: hoe bieden we maatwerk? Hoe houden we de studenten aan de slag? Of niet? En hoe gaan we om met een vrijstelling?
•  Hoe bieden we maatwerk bij de onderwijslogistieke problemen van gedifferentieerde instroom: van laag gecijferd tot en met niveau 3F+?
• Wat is het standpunt van de onderwijsinspectie als het gaat om onderwijstijd en afstandsleren?

6. Imago en status van de rekendocent
Onder veel rekendocenten in het mbo leven de volgende vragen:

• Hoe kan het imago van de rekendocent in het mbo verbeterd worden? Binnen mbo-instellingen heeft deze functie niet genoeg aantrekkingskracht op managers, collega-docenten en studenten.
• Is het wellicht een idee om een (eigen) kwaliteitsregister op te stellen, in samenwerking met het lerarenregister? Het Raamwerk Opleiding Rekendocent kan de basis kan zijn voor een kwaliteitswaarborg.
• Is het mogelijk een postinitiële scholing op bachelor- of vergelijkbaar niveau te starten voor zittende rekendocenten? En voor nieuwe docenten een tweedegraads lerarenopleiding tot rekendocent mbo?
• Hoe kan de werkdruk van de rekendocent omlaag? Rekendocenten hebben nu vaak acht tot negen lesuren op een dag en zes tot acht verschillende groepen studenten. Deze zijn lastig te motiveren, nu het vak voorlopig niet meetelt. Ook zijn er geen geschikte lesmethodes en vastgestelde leerlijnen.
• Hoe blijven management, docenten en studenten binnen mbo-instellingen gemotiveerd om met rekenen aan de slag te gaan?
• Wellicht is het een idee om een landelijke rekentour te organiseren voor docenten?

• Het Platform Rekendocenten probeert op verschillende manieren om professionalisering en verbetering van het vak van rekendocenten in het mbo op de agenda te krijgen:

• Regelmatig sturen we brieven naar de politiek om aandacht te vragen voor onze punten. Afgelopen november bijvoorbeeld naar aanleiding van het Algemeen Overleg in de Tweede Kamer.
• Wij hebben een subsidieaanvraag bij OCW ingediend voor de oprichting van een onderzoekspraktijk Rekenen.
• Ook in 2017 organiseren we in samenwerking met de MBO Raad weer een wedstrijd voor rekendocenten. Deze kunnen daarmee een ticket winnen voor een conferentie van de Adults Learning Mathematics (ALM) – de internationale zusterorganisatie van het Platform Rekendocenten.
• Ieder jaar organiseren we met de ALM een internationale rekenconferentie. In 2017 vindt deze van 2 t/m 5 juli plaats op het Albeda College in Rotterdam.